Cahit ARF
1910 yılında Selanik’te doğan Cahit Arf, ilkokulu o yıllarda sultani adı verilen
liselerin ilk kısmında okumuş, daha beşinci sınıftayken tanıştığı genç bir öğretmen
onun matematikle ilgilenmesini sağlamıştır. Lisenin orta kısmına geldiğinde artık
okul arkadaşlarının çözemediği matematik sorularını çözen Cahit Arf’ın bu yeteneği
ailesi ve hocalarının dikkatini çekmiş ve Paris’teki St. Louis Lisesinde okumak üzere
ailesi tarafından Fransa’ya gönderilmiştir. Üç yıllık lise tahsilini iki yılda bitirip
Türkiye’ye geri dönen Cahit Arf o sıralarda Türk hükümeti tarafından yüksek
öğrenim görmek üzere sınavla Avrupa’ya gönderilecek aday öğrenciler arasına
alınmıştır. Bu sınavı kazanan Cahit Arf Fransa’ya geri dönüp birçok bilim adamının
yetiştiği okul olan École Normale Supérieure’e kaydolmuştur.
Yükseköğreniminden sonra Türkiye’ye geri dönen Arf, bir süre Galatasaray
Lisesinde hocalık yapmış ve sonra doçent adayı olarak İstanbul Üniversitesi
Matematik Kürsüsü’ne geçmiştir. 1937 yılında doktorasını yapmak üzere Göttingen
Üniversitesi Matematik Bölümü’ne giden Cahit Arf’ın bu üniversitede yaptığı doktora
çalışması onun dünya çapında tanınmasına yol açmıştır.
Cahit Arf matematik dehalarının bile çok zor dediği bir konu üzerinde tek başına
çalışmış ve bir buçuk yıl içinde konusu “non-commutative Class Field” olan
doktorasını tamamlamıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların bir kısmı literatüre
“Hasse-Arf” teoremi olarak geçmiştir. Doktora tezini 1938 yılında bitiren Cahit Arf bir
yıl daha Göttingen’de çalışmalarını sürdürmüş, bu dönemde de dünya literatürüne
“Arf Invaryantı” adıyla geçen, cebirsel ve diferansiyel topolojide büyük önem taşıyan
bir çalışmaya imza atmıştır.
1938’in sonunda Türkiye’ye üniversitesine geri dönen Arf 1943’te profesör, 1955’te
ordinaryüs profesör olmuştur. 1962 yılına kadar üniversitede çalışmalarını sürdüren
Cahit Arf o yıllarda bir yıllığına misafir profesör olarak Maryland Üniversitesine
gitmiş ve ayrıca Mainz Akademisi muhabir üyeliğine seçilmiştir. 1960 yılında
Çekmece Nükleer Araştırma Merkezi’ni kurmak üzere görevlendirilen Cahit Arf
1962’de üniversitedeki görevinden ayrılmış ve bir yıl kadar Robert Kolej’de ders
vermiştir.
TÜBİTAK’ın kuruluş ve gelişmesinde büyük emekleri olan Cahit Arf 1963-1967 ve
1967-1971 yıllarında TÜBİTAK’ın Bilim Kurulu başkanlığını yapmıştır. Cahit Arf
matematiğe yapmış olduğu köklü katkılarından dolayı 1974’te de TÜBİTAK Bilim
Ödülü’ne layık görülmüştür.
liselerin ilk kısmında okumuş, daha beşinci sınıftayken tanıştığı genç bir öğretmen
onun matematikle ilgilenmesini sağlamıştır. Lisenin orta kısmına geldiğinde artık
okul arkadaşlarının çözemediği matematik sorularını çözen Cahit Arf’ın bu yeteneği
ailesi ve hocalarının dikkatini çekmiş ve Paris’teki St. Louis Lisesinde okumak üzere
ailesi tarafından Fransa’ya gönderilmiştir. Üç yıllık lise tahsilini iki yılda bitirip
Türkiye’ye geri dönen Cahit Arf o sıralarda Türk hükümeti tarafından yüksek
öğrenim görmek üzere sınavla Avrupa’ya gönderilecek aday öğrenciler arasına
alınmıştır. Bu sınavı kazanan Cahit Arf Fransa’ya geri dönüp birçok bilim adamının
yetiştiği okul olan École Normale Supérieure’e kaydolmuştur.
Yükseköğreniminden sonra Türkiye’ye geri dönen Arf, bir süre Galatasaray
Lisesinde hocalık yapmış ve sonra doçent adayı olarak İstanbul Üniversitesi
Matematik Kürsüsü’ne geçmiştir. 1937 yılında doktorasını yapmak üzere Göttingen
Üniversitesi Matematik Bölümü’ne giden Cahit Arf’ın bu üniversitede yaptığı doktora
çalışması onun dünya çapında tanınmasına yol açmıştır.
Cahit Arf matematik dehalarının bile çok zor dediği bir konu üzerinde tek başına
çalışmış ve bir buçuk yıl içinde konusu “non-commutative Class Field” olan
doktorasını tamamlamıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların bir kısmı literatüre
“Hasse-Arf” teoremi olarak geçmiştir. Doktora tezini 1938 yılında bitiren Cahit Arf bir
yıl daha Göttingen’de çalışmalarını sürdürmüş, bu dönemde de dünya literatürüne
“Arf Invaryantı” adıyla geçen, cebirsel ve diferansiyel topolojide büyük önem taşıyan
bir çalışmaya imza atmıştır.
1938’in sonunda Türkiye’ye üniversitesine geri dönen Arf 1943’te profesör, 1955’te
ordinaryüs profesör olmuştur. 1962 yılına kadar üniversitede çalışmalarını sürdüren
Cahit Arf o yıllarda bir yıllığına misafir profesör olarak Maryland Üniversitesine
gitmiş ve ayrıca Mainz Akademisi muhabir üyeliğine seçilmiştir. 1960 yılında
Çekmece Nükleer Araştırma Merkezi’ni kurmak üzere görevlendirilen Cahit Arf
1962’de üniversitedeki görevinden ayrılmış ve bir yıl kadar Robert Kolej’de ders
vermiştir.
TÜBİTAK’ın kuruluş ve gelişmesinde büyük emekleri olan Cahit Arf 1963-1967 ve
1967-1971 yıllarında TÜBİTAK’ın Bilim Kurulu başkanlığını yapmıştır. Cahit Arf
matematiğe yapmış olduğu köklü katkılarından dolayı 1974’te de TÜBİTAK Bilim
Ödülü’ne layık görülmüştür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder